O mbäs’ä e pa’a ne kjëë yedyedyete dyech’a ñanto (2016) nu Asamblea General de Naciones Unidas ne kjëë 2019 k’a ro mbezhi in tsjëë nrenxe ye jña’a yo xi ñaji kja jñiñi, ngejnu o mbëpiji nu Seminario Internacional Revitalización de Lenguas Indígenas en América Latina: Buenas Experiencias.
K’e pa’a dyech’a ñe dyech’a naja ne zana dyech’a ne kjë’ë yedyedyete dyech’a jñinzho (2018), o jmurüji kja tajñiñi a Cochabamba (Kollasuyu, Bolivia) e munro ntee yo ña̱pa̱ n’año in jña’a ye jñiñitrjo, ye xöpüte, yo jod’ü d’adyo m’a̱ra̱ ñe ngunarkate a Abya Yala yo aba pëpji kja in xiskuajmaji k’a o mbäsji k’a ne jyod’ü ra zechiji ye jña’a yo ñaji nrenxe ye jñiñi yo a gi ts’ikëtrjo in teji kjayo jñiñi yo xi ñatrjo n’año jña’a.
Nu me ne jyod’ü Seminario o mapjü nu Fondo para el Desarrollo de los Pueblos Indígenas de América Latina y el Caribe (FILAC) ko nu Programa de Formación en Educación Intercultural Bilingüe para Países Andinos (PROEIB Andes), ñe nre o e̱je̱ nu Ministerio de Educación, el Ministerio de Relaciones Exteriores, nu Viceministerio de Interculturalidad de Bolivia y la Organización de Estados Iberoamericanos para la Educación, la Ciencia y la Cultura (OEI).
Ko e jñaa a B’onro, Guatemala, Nicaragua, Ecuador, Perú, Brasil, Bolivia, Chile ñe Argentina, o nuji jango ga kja’a ye jñaa yo kis’i kja in Tjurü ye chajñiñi yo zechi nrenxe ye jña’a ñe ye jñiñi kja nu kontinente ñe o mamaji k’a me ne jyid’ü ye jña’a yo ñaji nrenxeba kja xoñijomü k’a pës’ijyo e m’a̱ra̱, yo pa̱ra̱ji ñe pjëchiji nreze ye tsjëë yo a mezhe o kjogü ñe n’año ga sentiboji, ga mbeñeji ñe ga mimiji ko yo dyaja nte’e ñe ko nu xoñijomü.
Ma o nguarüji o nuji jango ga kja ye jña’a kja un tjurü o mamaji jango ga pëpjiji pa ra zechiji ye jña’a yo ñaji kja yo n’año ts’ijñiñi kja ye b’ëpjijya: in m’ëpji ye ngunarkate yo jod’ü k’o dya m’a̱ra̱ ñe jango rga dyüs’üji ye jña’a, in m’ëpjiji jango ga nga̱ra̱ji ko ye sjorü xorte, b’ëpji jango ga zechiji in teji ñe in jñaji ko ye ch’ezi yo ne xörüji ñe ne zoji TICs ñe jango ga ñ’emeji ye xöpüte, nziga kja in m’ëpji ye ngunxörü un zechiji ye jñiñi ñe ye jña’a.
Carmen Sánchez Reyes
