Volver a Resumen

Quechua

PISICHAY

Asamblea general de Naciones Unidas qutuchakuypi, 2016 watapi ñirqanku, 2019 wataqa, tukuy suyukunapi yuriqi simikunap watan kananta, chayniqtataq jatun tantaku ruwakuspa karqa: Awya Yalap yuriqi simikunanta kallpachaspa: allin ruwaykuna., sutiwan.

Jinataq, 10, 11 p’unchawkuna pawqarwara killapi, 2018 watamanta, Quchapampa llaqtapi (Qulla Suyu, Bolivia) waqyanakurqanku, yuriqi kawsaymanta qutukuna, yachaqkuna, k’uskipaqkuna Awya yalamanta wak istitusiyunkuna ima tantakuspa karqanku. Ña sapa juk ruwayninkupi yachaspaña allin chaniyuq yuriqi simikuna kallpachay kasqanta.

Kay allin chaniyuq tantakutaqa Fondo para el Desarrollo de los Pueblos Indígenas de América Latina y el Caribe (FILAC sutiwan) istitusiyun wakichispa karqa, khuskamanta kay istitusiyunkunawan: Programa de Formación en Educación Intercultural Bilingüe para Países Andinos (PROEIB Andes) sutiwan, chantapis yachay kamachina wasimanta, Ministerio de Relaciones Exteriores wasimanta, Boliviamanta Viceministerio de Interculturalidad, Organización de Estados Iberoamericanos para la Educación, la Ciencia y la Cultura (OEI sutiwan) wasimanta ima.

México, Guatemala, Nicaragua, Ecuador, Perú, Brasil, Bolivia, Chile, Argentinamantawan allin riqsichiykuna kasqanmanjina juk ñawpaq kutipi, imaynata políticas publicas simitawan kawsaytawan kallpachanapaq jatun suyupi thatkichkan, chayraykutaq riqsichikurqa allin chaniyuq yuriqi simikuna kasqanta yachaykamaykunata, ñawpa yachaykunatapis jallch’asqanrayku, wak laya musyaykunapis, yuyaykuna, ruwaykuna ima runawan pachamamawan kawsaypi khuskachasqa.

Chayta qhawariytawankamaqa, yuriqi simikunamanta allin ruway kallpachaykunata riqsichikurqa, kay laya llamk’aykunapi: Istitusiyunkunap llamk’ayninpi simip ñanchariyninmantawan k’uskipaymantawan ruwaykunata, kawsaypurapi yachachiy llikachakunamanta ruwaykunata, kaynin wanllamantawan runasimimantawan kallpachay, musuq ruwapayayñiqmanjina ruwaykunata (TICs), yachachiqpa yachaynin kallpachaypi, yachaqay puriykunapi simikunata kawsaykunata kallpachaymanta.

Anchayupa simikuna: yuriqi simikuna, kawsaypuray, simikamay kallpachay, allin ruway.